Wartość bezwzględną z liczby x oznaczamy jako |x|.
Inaczej nazywamy ją modułem z iksa.
Wartość bezwzględna liczby dodatniej jest tą samą liczbą.
1.|5|= 5
2.|1| = 1
3.
4.
5.
6.
Wartość bezwzględna z zera wynosi zero.
|0| = 0
Wartość bezwzględna z liczby ujemnej jest liczbą przeciwną.
1. |- 5| = 5
2. |- 4| = 4
3.
4.
5.
6.
Przykład 1
Opuść wartość bezwzględną .
Rozwiązanie
Sprawdzamy czy liczba jest dodatnia czy ujemna.
Liczba jest ujemna, więc opuszczając wartość bezwzględną zmieniamy znaki.
Przykład 2
Opuść wartość bezwzględną .
Rozwiązanie
Sprawdzamy czy liczba jest dodatnia czy ujemna.
Liczba jest dodatnia, więc opuszczając wartość bezwzględną nie zmieniamy znaków.
Przykład 3
Opuść wartość bezwzględną .
Rozwiązanie
Sprawdzamy czy liczba jest dodatnia czy ujemna.
Liczba jest ujemna, więc opuszczając wartość bezwzględną zmieniamy znaki.
Wartością bezwzględną liczby x nazywamy liczbę zdefiniowaną następującym wzorem :
Przykład 1
Opuść wartość bezwzględną wyrażenia |x – 4|.
Rozwiązanie
Korzystamy z definicji wartości bezwzględnej.
Przykład 2
Opuść wartość bezwzględną wyrażenia |x + 3|.
Rozwiązanie
Korzystamy z definicji wartości bezwzględnej.
Przykład 3
Opuść wartość bezwzględną wyrażenia |2x + 2|.
Rozwiązanie
Korzystamy z definicji wartości bezwzględnej.
Wykres wartości bezwzględnej przypomina kształtem literę „V”.
Przeanalizujmy sposób rysowania wykresów na kilku przykładach.
Przykład 1
Narysuj wykres funkcji f(x) = |x|.
Rozwiązanie
Sporządzamy tabelkę (iksy wybieramy dowolne).
Obliczam igreki i wpisuję je do tabelki.
f(x) = |x|
f(- 2) = |- 2| = 2
f(- 1) = |- 1| = 1
f(0) = |0| = 0
f(1) = |1| = 1
f(2) = |2| = 2
Zaznaczam punkty w układzie współrzędnych.
Łączę punkty i otrzymuję wykres funkcji.
Przykład 2
Narysuj wykres funkcji f(x) = .
Rozwiązanie
Sporządzamy tabelkę (iksy wybieramy dowolne).
Obliczam igreki i wpisuję je do tabelki.
Zaznaczam punkty w układzie współrzędnych.
Łączę punkty i otrzymuję wykres funkcji.
UWAGA! gdy wzór funkcji chcemy przesunąć o wektor korzystamy ze wzoru :
f(x) = a|x + b| + c
i postępujemy następująco :
– rysujemy wykres funkcji f(x) = a|x|
– przesuwamy wykres o wektor [- b, c]
Przykład 3
Narysuj wykres f(x) = |x| + 1 .
Rozwiązanie
1. Korzystamy ze wzoru f(x) = a|x + b| + c.
2. Rysujemy wykres funkcji f(x) = |x|.
3. Przesuwamy wykres o wektor [0, 1] czyli 1 jednostkę do góry.
Przykład 4
Narysuj wykres funkcji f(x) = |x| – 2.
Rozwiązanie
1. Rysujemy wykres funkcji f(x) = |x|.
2. Przesuwamy wykres o wektor [0, – 2] czyli 2 jednostki do dołu.
Przykład 5
Narysuj wykres funkcji f(x) = |x – 1|.
Rozwiązanie
1. Rysujemy wykres funkcji f(x) = |x|.
2. Przesuwamy wykres o wektor [1, 0] czyli 1 jednostkę w prawo.
Przykład 6
Narysuj wykres funkcji f(x)=|x + 2|.
Rozwiązanie
1. Rysujemy wykres funkcji f(x)=|x|.
2. Przesuwamy wykres funkcji o wektor [- 2, 0] czyli 2 jednostki w lewo.
Przykład 7
Narysuj wykres funkcji f(x) = |x + 2| – 3.
Rozwiązanie
1. Rysujemy wykres funkcji f(x) = |x|.
2. Przesuwamy wykres funkcji o wektor [- 2, – 3] czyli 2 jednostki w lewo i 3 jednostki do dołu.
Przykład 1
Rozwiąż równanie |x| = 2.
Wartość bezwzględna z – 2 oraz 2 jest równa 2, więc
|x| = 2
x = 2 lub x = – 2
Przykład 2
Rozwiąż równanie |x| = 4
Wartość bezwzględna z – 4 oraz 4 jest równa 4, więc
|x| = 4
x = 4 lub x = – 4
Przykład 3
Rozwiąż równanie |x + 2| = 4.
Wartość bezwzględna z – 4 oraz 4 wynosi 4, więc
|x + 2| = 4
x + 2 = 4 lub x + 2 = – 4
x = 4 – 2 lub x = – 4 – 2
x = 2 lub x = – 6
Przykład 4
Rozwiąż równanie |x + 3| = 0.
Wartość bezwzględna tylko z 0 wynosi 0, więc
|x + 3| = 0
x + 3 = 0
x = 0 – 3
x = – 3
Przykład 5
Rozwiąż równanie |x + 1| = – 3
Wartość bezwzględna nie może być ujemna, więc równanie nie posiada rozwiązań.
Uwaga ! Zapamiętajcie wzór :
Przykład 6
Rozwiąż równanie .
Korzystam ze wzoru , więc zamiast
zapisuję |x+1|.
|x + 1| = 4
x + 1 = 4 lub x + 1 = – 4
x = 4 – 1 lub x = – 4 – 1
x = 3 lub x = – 5